Wie eind 2018 de gebouwen van de Vlaamse overheid binnenliep, zag op de infoschermen geregeld het woord ‘rituelen’ verschijnen. Dit had alles te maken met de lustrumviering op 14/12 van het personeelsnetwerk Mozaïko, waar we met Corporate Rituals voluit mochten gaan.
Het slotritueel van dit jubeleumfeest co-creëerden met een aantal medewerkers, de secretaris-generaal opende de dag met een kasàlà, en in een inspiratiesessie voor o.a. leidinggevenden gaven we handvaten mee hoe men de kracht van rituelen op de werkvloer kan inzetten.
Hoe pakten we dit aan?
Co-creatieve voorbereiding
Wanneer we nieuwe rituelen creëren in een organisatiecontext, hebben we geen vaststaande symbolen voorhanden (zoals bvb. in een bepaalde cultuur of religie). Vandaar dat we het vormgeven van een ritueel aanpakken in een co-creatie met de betrokkenen.
Daarom vonden we het essentieel om samen met enkele medewerkers van de Vlaamse overheid te verkennen wat de intentie van het ritueel is en de symbolen waarmee we het ritueel vorm kunnen geven – dit, zowel vanuit respect voor de verschillende belevingen van religie, cultuur en spiritualiteit als ook om relevant te zijn en de juiste snaren te raken.
Tijdens een co-creatie workshop stelden we de focus scherp. We werkten op een interactieve en creatieve manier samen met de deelnemers om vanuit hun beleving van het thema kernwoorden, symbolen en metaforen te verzamelen die als basis dienden voor de creatie van zowel de kasàlà als het afsluitende ritueel.
De medewerkers die deelnamen aan deze voorbereiding werden ook uitgenodigd om het ritueel mee te helpen bij de begeleiding, enkele symbolische handelingen te stellen, iets te representeren in het ritueel.
Geen voorspelbare opening maar een kasàlà als welkomwoord
Een kasàlà als welkomstwoord van de secreratris-generaal zette onmiddellijk de gepaste intentie en toon voor de start van deze dag en viering.
Een kasàlà is in essentie een rituele praktijk: het creëert een rituele ruimte waarin het leven kan worden gevierd. Het is een vorm van dichtkunst die nog steeds beoefend wordt in vele delen van sub-Sahara Afrika waar het zijn oorsprong vindt. Het is een lofdicht waarvan de creatie gevoed wordt door onze relaties met anderen en de wereld. De ware impact ervan wordt pas gerealiseerd wanneer het gereciteerd en gedeeld wordt in aanwezigheid van toehoorders.
Door met een kasàlà te starten, werd het afsluitende ritueel des te krachtiger ervaren, en werd ook alles wat ertussen plaatsvond ingebed in een groter geheel, waardoor diepere betekenis werd gecreëerd.
We coachten op voorhand de spreker bij het uitschrijven en inoefenen van de kasàlà, zodat zowel vorm als inhoud tot haar volle recht kon komen.
“Voor de lustrumeditie van de Dag van de Migrant, met als thema ‘Levensbeschouwing en spiritualiteit op de werkvloer’, deden we een beroep op de mensen van Corporate Rituals. Van bij aanvang betrokken ze ons bij de intense en inspirerende co-creatie van het ritueel zodat de gedragenheid en de draagwijdte ervan versterkt werd. Hun professionele en participatieve aanpak mondde uit in een fijne samenwerking die leidde tot een mooi verbindend ritueel, dat als een regenboog gespannen was over de dag en de verschillende levensbeschouwingen heen. Een absolute meerwaarde!”
– Gert Tielemans
Beleidsmedewerker bij de Vlaamse overheid voor gelijke kansen en diversiteit
Nieuwsgierig naar de kasàlà? Lees het interview met Ingrid Wolfs over rituelen en kasàlà en hoe dit ook aangewend kan worden in bedrijven en organisaties.
Lees het originele artikel hier
